KökTörükçe Hatt Çalışmam : Ağır Fırça Hattı - 1993

Her hakkı saklıdır.

30 yıldır hatt sanatıyla ve resmle ilgileniyorum. Arab, Latin, Çin, Kore, Moğol hattlarına 30 yıllık süre zarfında çok çalıştım ve her yazı sisteminden farklı şeyler öğrendim. Arab, Latin hatt sanatlarında kesik uçlu kalem tercih ėdilirken; Çin, Kore, Moğol hatt sanatlarında fırça tercih ėdiliyor.

Bazıları karmaşık çizgilerle süslenmiş yazıyı hatt zann ėdiyor. Halbuki gerçek hatt sadeliğiyle ėtkileyici olandır. Hatt sanatında süsü yazı taşımalı, yazınıŋ etrafındaki süslemeler değil. Aksi takdirde yapılan hatt sanatı değil süsleme sanatı olur. Bir hatta, harfler arasında gizli bir beŋzerlik ve ilişki olmalı. Bu beŋzerlik paragrafıŋ tümüne bakıldığında o hattıŋ kimliğini vėrecektir.

KökTörük ürüŋ başı (abacası), yazıldığı dönemdeki eŋ gelişmiş abacalardan biriydi. O dönemde kullanılan abacalarıŋ çoğu ilkel şekilde yazılıyordu. Mesela bugün mükemmel bir yazıma ulaşmış ve çok sayıda hatt sanatı türü geliştirilmiş Arab yazısı, o dönemlerde çok ilkeldi. Arab harflerinde noktalama henüz o dönemlerde daha kullanılmaya başlanmadığından
ن = ث = ت = ب
خ = ح = ج
ذ = د
ز = ر
ش = س
ظ = ط
غ = ع
ق = ف
harflerinden eşit olanlar aynı şekilde yazılırdı. Daha soŋraları noktalar kullanılarak bu harfler ayrıştırıldı. Ama bu da yėtmedi, hatasız okunabilmesi için esre, ötre, üstün de bu harfleriŋ üstünde ve altında kullanılmaya başlandı. Kısacası geçen 1400 yıl boyunca Arab abacası hep işlendi ve geliştirildi. 

KökTörük ürüŋ başını eleştirenler ise bu ürüŋ başa haksızlık yaparlar. Zirâ bu ürüŋ baş 840 yılından soŋra kullanılmadığından dolayı, soŋ 1300 yıldır işlenmemiş ve geliştirilmemiş olmasına rağmen, 1300 yıl öŋceki hâliyle bile günümüz Türkçesini yazmak için yėterlidir. Yani 1300 yıl öŋce birçok abaca ilkel kurallarla yazılırken KökTörük ürüŋ başı diğerlerine nazaran çok üstün bir teknolojiyle ve mantıkla tasarlanmış ve kullanılıyordu. Şimdi bu güzel ürüŋ başımız için 1300 yıldır yapılmayanı, farklı hatt sanatları geliştirerek onu işlemeyi bir an öŋce gerçeklemeliyiz.

1993 yılında okul çantama yapıştırmak için Bilge Kagan'ıŋ meşhûr sözünü ("Üstten gök çökmese, alttan yer delinmese, Türk Milleti, iliŋi, töreŋi kim bozabilir") kendim geliştirdiğim hatt san'atıyla yazdım:

Bu hattı geliştirirken Çin hatt sanatınıŋ Kai-Şu ( 楷 書 ) tarzından esinlendim. Kai-Şu Çin hattını küçüklüğümden beri çalışıyordum.

Kai-Şu (楷書) hattından örnekler:

Bu Kai-Şu hattı, Kül Tigin yazıtınıŋ Çince yüzünüŋ başlığında da kullanılmıştı:

KökTörükçe normalde taşa kazındığı için hep çizgi yazı olarak düşünülmüştü ve o zamana dek kimseniŋ aklına KökTörükçeyi güzel yazmak gelmemişti. Kai-Şu'dan esinlenerek geliştirdiğim KökTürkçe hattına, fırçayla yazılabildiği ve dolayısıyla ağır bir görünüme sahib olduğu için Ağır Fırça Hattı adını vėrdim.

Ağır fırça hattıyla "Türk"

Bu hattıŋ tasarım aşamaları:

Ağır fırça hattını bilgisayar fontuna da dönüştürdüm: "Tuğrul Çavdar 2017". Aşağıdaki bağlantıdan indirebilirsiŋiz:

http://kok-turk.blogspot.com.tr/2014/12/kokturukce-fontlarm.html