Çin Kaynaklarında Aşina Destanı

Her hakkı saklıdır.

Türkleriŋ KökBöri'den Türeyiş Destanı (Aşina Destanı) üç Çince kaynakta aŋlatılır.

1. JOU ŞU (周書), 50. Cild
2. BEİ Şİ (北史), 99. Cild
3. SUİ ŞU (隋書), 84. Cild

Bu üç kaynağın ilk paragraflarındaki Eski Çinceyi günümüz Türkçesine çevirmeye çalıştım. Aşağıdaki belgeler tarafımdan hazırlanmıştır. Normalde eski Çinceniŋ kendine has deyimleri var ve günümüz Türkçesine çevirince bazen aŋlamsız bazen komik oluyor. Olabildiğince günümüz Türkçesine uyarlamaya çalıştım.

Siz de aynı destanı üç farklı kaynaktan okuyup tüm destanı kafanızda canlandırabilirsiŋiz.

Destanıŋ soŋunda sarayın kapısına asılan kurt başı için ayrıca şuŋa bakabilirsiŋiz:

http://kok-turk.blogspot.com.tr/2020/10/kurt-basl-sancak.html

Jeneriklerde Biz

 KökTürk Üçlemesi'nde:

Börü 2039'da:

Karışık Örnek Yazılar

Her hakkı saklıdır.

Köçürme

Her hakkı saklıdır.

Mangala, Mankala, Mancala değil Köçürme!

Mangala/Mankala/Mancala (Arabca Minqale مِنْقَلَة = iletki, Naql نقل (Nakil=iletme) kökünden geliyor) gibi adlarla aŋılan oyun, gerçekten de eski Türk oyunudur ve gerçek Türkçe adı "Köçürme" (göçmek kökünden) olarak Dîvan-ı Luğat'it-Türk'te (1069-1072) geçmektedir:

Osmanlı döneminde Minqale adıyla oynanan bu oyun, günümüz Türk dünyasında Tokuz Kumalak, Tokuz Korgol adlarıyla da bilinmektedir. Türkler bu oyunu 4000 yıldır oynamaktadır. Dünyadaki eŋ eski (MÖ 3000-2000 yılları) Köçürme tahtası, kaya üzerine oyulmuş olarak Kazakistan’da, Almatı yakınlarındaki Dastarbası Mağarası’nda bulunmuştur. Araştırmalar, oyunuŋ Tunç devrinden beri Türklerde mevcud olduğunu göstermektedir. Saka, Hun, KökTürk, Uygur, Karahanlı, Selçuklu, Osmanlı, Memlük dönemlerinde oynanmıştır. Köçürme'niŋ bir çeşidi olan Tokuz Korgol oyunu, Manas Destanı’nda geçmektedir.

Mehmed Levend Kaya'dan

İlk Törük Hekimi

Her hakkı saklıdır.

728’de Tibet’iŋ 38. kralı olan Trisoŋ Deutsen döneminde Tibet’iŋ Samye kentinde düzenlenen Uluslararası Tıbb Konferansınıŋ katılımcıları arasında, Bilge Kagan'ıŋ başında olduğu 2. KökTörük Kaganlığından bir Törük hekim de bulunmuştu, adı SEŊDO ODÇEN idi ve bėş tıbb kitabı yazmıştı:

1. Üç Kara Eser
2. Deŋiz Kabuğu Çizimleriniŋ Gözü
3. Turkuaz Ağ: Şifalı Bitkiler Ormanına Giriş
4. 500 Bölümlük Gunasata
5. At Tıbbınıŋ Aynası - Üç Cild (Veterinerlikle ilgili)

Sadece bu kitablardan, KökTörükleriŋ sadece taşa yazmadığı, aslında gėŋiş bir edebiyata sahib oldukları ve o dönemde kitablar yazdıkları aŋlaşılmaktadır.

8. yüzyılda saray hekimliği yapan üŋlü Tibet doktoru Gyu-thog'a bazı milletleriŋ ilk doktorlarınıŋ adları sorulduğunda ilk Törük (Drugu) hekiminiŋ adını Bagatur (Mete Han) döneminde yaşayan BIGUTA olduğunu söylemişti. Karluklarıŋ (Garlok) ilk hekimi ise HARINA idi.

Kaynak: Ven Rechung Rinpoche, "Tibetan Medicine", sayfa 207, California Üniversitesi Yayınları, 1973.

Gökte Kartal Yerde Mavi Kurt Ol!

Her hakkı saklıdır.

Günümüzde meşhûr olmuş bir sözü eski Törükçeye çevirdim:

Kök Böri (Mavi Kurt) Törük mitolojisinde efsânevî bir hayvân olmasına karşılık kartal efsânevî bir hayvân değildir. Bence Kök Böri ile berâber yine Törük mitoılojisinde efsânevî bir kuş olan Tuğrul kuşunuŋ kullanılması daha uygundur: